Rodzaje umów o pracę w Szwajcarii

 

Umowa o pracę pociąga za sobą różne prawa i obowiązki, m.in. obowiązek świadczenia pracy, obowiązek wypłaty wynagrodzenia i świadczeń socjalnych. W Szwajcarii rozróżnia się następujące typy umów o pracę: indywidualne umowy o pracę, układy zbiorowe pracy oraz standardowe umowy o pracę. Czym się różnią i na czym polegają?

Indywidualne umowy o pracę

Indywidualne umowy o pracę reguluje prawa i obowiązki pracodawców i pracowników. Nie są one przedmiotem żadnych wymogów formalnych i mogą, za wyjątkiem umowy o naukę zawodu, być wynikiem porozumień ustnych. Oczywiście w interesie obu stron jest by umowa taka zawarta była jednak w formie pisemnej. Jednakże w przypadku dodatkowych regulacji, takich jak klauzula zakazu konkurencji czy sposobu wykonywania i wynagradzania nadgodzin istnieje wymóg zawierania ich na piśmie. Rozróżnia się także umowy ze względu na okres ich trwania. Podobnie jak w polskim prawie umowy mogą być zawarte na czas określony (umowa kończy się z datą ustaloną podczas jej zawierania) i nieokreślony (umowa kończy się wypowiedzeniem przez jedną ze stron). Jako indywidualna umowa o pracę traktowana jest także umowa, w wyniku której pracodawca zobowiązuje się do regularnego świadczenia pracy na rzecz pracodawcy w wymiarze godzinowym, na pół etatu lub w określone dni (praca w częściowym wymiarze godzin).

Układy zbiorowe pracy

Układy zbiorowe pracy są wypracowywane przez pracodawców (lub federacje pracodawców) i związki pracowników. W umowach tych zawarte są minimalne wymagania, które muszą być respektowane w indywidualnych umowach o pracę. A zatem wprowadzony został rodzaj jednostronnego ograniczenia polegającego na tym, że pracodawca może zatrudnić na warunkach korzystniejszych niż wskazane w układzie zbiorowym lecz nie może zaproponować warunków gorszych. Rozróżnia się układy zbiorowe obowiązujące całą konkretną branżę (tzw. sektorowe) oraz układy dotyczące wyłącznie pracodawców zrzeszonych w danym stowarzyszeniu zawodowym.

Standardowe umowy o pracę

Standardowe umowy o pracę są aktami prawnymi wydawanymi przez władze federalne lub władze danego kantonu. W przypadku powtarzających się cięć płac w sektorach, w których nie zostały zawarte układy zbiorowe pracy (np. rolnictwo lub usługi domowe), Konfederacja lub władze poszczególnych kantonów mogą wydać wzór standardowej umowy zawierający obowiązujące przepisy dotyczące płacy minimalnej, czasu pracy, świadczeń socjalnych i urlopu. Umowy te odnoszą się do całego sektora i podobnie jak w przypadku układów zbiorowych mogą być modyfikowane wyłącznie na korzyść pracownika.

Dopłaty do składek ubezpieczenia zdrowotnego!

Bardzo często spotykam się z zapytaniami jeżeli chodzi o dopłaty związane z ubezpieczeniami zdrowotnymi.  Gdzie szukać informacji jeżeli chodzi o to zagadnienie?

Artykuł 65 prawa federalnego dotyczącego ubezpieczeń zdrowotnych w Szwajcarii, przewiduje iż kantony są zobowiązane wspomagać opłatę ubezpieczenie zdrowotnego dla osób o niskich zarobkach.

Najczęściej jest to w postaci wpłaty na konto Ubezpieczyciela środków, co obniża składki ubezpieczonemu.Ta pomoc nie jest automatyczna we wszystkich kantonach i będzie zależała od tego w jakiej części Szwajcarii mieszkamy, dlatego bardzo użyteczne jest aby dowiedzieć się więcej na ten temat, w urzędach gminnych miejscowości, w której mieszkamy!

Aby uzyskać informacje czy przysługuje Wam świadczenie z tego tytułu należy skontaktować się z podanymi poniżej instytucjami.

Warto dowiedzieć się więcej na podstawie informacji z różnych kantonów:

-	Argovie	Informations relatives à la réduction des primes
-	Appenzell-Rhodes-Extérieures	Informations relatives à la réduction des primes
-	Appenzell-Rhodes-Intérieures	Informations relatives à la réduction des primes
-	Bâle-Campagne	Informations relatives à la réduction des primes
-	Bâle-Ville	Informations relatives à la réduction des primes
-	Berne	Informations relatives à la réduction des primes
-	Fribourg	Informations relatives à la réduction des primes
-	Genève	Informations relatives à la réduction des primes
-	Glaris	Informations relatives à la réduction des primes
-	Grisons	Informations relatives à la réduction des primes
-	Jura	Informations relatives à la réduction des primes
-	Lucerne	Informations relatives à la réduction des primes
-	Neuchâtel	Informations relatives à la réduction des primes
-	Nidwald	Informations relatives à la réduction des primes
-	Obwald	Informations relatives à la réduction des primes
-	Schaffhouse	Informations relatives à la réduction des primes
-	Schwyz	Informations relatives à la réduction des primes
-	Soleure	Informations relatives à la réduction des primes
-	St. Gall	Informations relatives à la réduction des primes
-	Tessin	Informations relatives à la réduction des primes
-	Thurgovie	Informations relatives à la réduction des primes
-	Uri	Informations relatives à la réduction des primes
-	Valais	Informations relatives à la réduction des primes
-	Vaud	Informations relatives à la réduction des primes
-	Zoug	Informations relatives à la réduction des primes
-	Zurich	Informations relatives à la réduction des prime

Płaca minimalna i średnie zarobki

  Szwajcarskie prawo nie określa płacy minimalnej ani średnich zarobków. W większości wypadków poziom wynagrodzenia jest uzgadniany pomiędzy pracodawcą a pracownikiem w trakcie procesu rekrutacji.

Oprócz indywidualnych umów o pracę, poszczególne branże i przedsiębiorstwa negocjują także różnego rodzaju układy zbiorowe pracy. Związki zawodowe oraz pracodawcy (lub federacje pracodawców) uzgadniają pewne elementy umów, w tym przepisy dotyczące wynagrodzeń, kontynuacji wypłaty wynagrodzeń, urlopów, godzin pracy oraz rozwiązywania stosunku pracy. Dla niektórych zawodów o słabej reprezentacji związkowej, a nie objętych układem zbiorowym, władze mogą wydać standardowe umowy o pracę.

Internetowy kalkulator płacy Konfederacji Szwajcarskich Związków Zawodowych pozwala na uzyskanie pewnego rozeznania na temat typowych szczebli płacowych wynikających z posiadanego doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonywania danej pracy w Szwajcarii.

Istotne z punktu widzenia Polaków szukających pracy w Szwajcarii jest rozeznanie na jakiego typu pracowników pojawia się zapotrzebowanie. Rynek pracy w Szwajcarii jest stosunkowo mały, lecz jednocześnie bardziej wyspecjalizowany. To znaczy, że raczej pracy nie znajdą tam pracownicy niewykwalifikowani, a to właśnie do prostych prac Polacy wyjeżdżają za granicę bardzo często. W związku z procesem starzenia się społeczeństwa, który dotyka także Szwajcarię, szansę na zatrudnienie powinni mieć przede wszystkim wykwalifikowani opiekunowie osób starszych ale także kucharze, kelnerzy, pielęgniarki oraz robotnicy specjalistyczni, np. monterzy instalacji stalowych.

Typowa wysokość wynagrodzenia rocznego w niektórych zawodach w tysiącach franków szwajcarskich^*:

źródło: szwajcaria.net

robotnik niewykwalifikowany	30 - 40
robotnik o średnich kwalifikacjach	38 - 45
mechanik precyzyjny	44 - 60
elektromechanik	44 - 60
sekretarka (wym. dwa języki)	40 - 50
doświadczona sekretarka (3 języki)	50 - 60
młodszy księgowy	50 - 65
starszy księgowy	65 - 90
kreślarz	46 - 58
inżynier	56 - 68
doświadczony inżynier	68 - 84
mistrz	60 - 75
szef produkcji	65 - 90
kierownik wydziału	min. 80
dyrektor	min. 100

^*Podane stawki obejmują tzw. trzynastą pensję wypłacaną zazwyczaj w grudniu. Wliczone są także koszty urlopów (20 dni) i dni świątecznych wolnych od pracy (9). Obciążenia socjalne w wysokości 17,05 % od wymienionych kwot są ponoszone przez pracodawców.

Warto podkreślić, że zasada równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn jest wyrażona zarówno w Konstytucji Federalnej jak i w ustawie o równouprawnieniu. Obie płcie muszą być jednakowo wynagradzane za wykonywanie takiej samej pracy. Istnieje federalne biuro ds. równouprawnienia, w którym można uzyskać poradę co należy zrobić w przypadkach dyskryminacji w płacy ze względu na płeć.